ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ
Στην Ελλάδα, δράση στην Αθήνα, πλατεία Συντάγματος, με τη στήριξη των: Ευρωπαϊκό Γραφείο για την Αντίρρηση Συνείδησης, Κόσμος Χωρίς Πολέμους και Βία, Σύνδεσμος Αντιρρησιών Συνείδησης, Αντιεθνικιστική Αντιμιλιταριστική Πρωτοβουλία, Οικολόγοι Πράσινοι, Νεολαία Συνασπισμού
Οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες ανήλθαν στα 1,75 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2012, σημειώνοντας πτώση της τάξης του 0,5% σε πραγματικούς αριθμούς από το 2011, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI).
Η πτώση – η πρώτη από το 1998 – ήταν αποτέλεσμα των μεγάλων περικοπών δαπανών στις ΗΠΑ και τη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη, καθώς και στην Αυστραλία, τον Καναδά και την Ιαπωνία. Οι μειώσεις αυτές, ωστόσο, ουσιαστικά αντισταθμίστηκαν από την αύξηση των δαπανών στην Ασία, την Ανατολική Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική, και τη Λατινική Αμερική. Η Κίνα, η δεύτερη κατά σειρά χώρα με τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες το 2012, αύξησε τις δαπάνες της κατά 7,8% (11,5 δισεκατομμύρια δολάρια). Η Ρωσία, η τρίτη κατά σειρά χώρα με τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες το 2012, αύξησε τις δαπάνες της κατά 16% (12,3 δισεκατομμύρια δολάρια).
Παρά την πτώση, το σύνολο παγκοσμίως ήταν ακόμα μεγαλύτερο σε πραγματικούς αριθμούς από την αιχμή κοντά στο τέλος του ψυχρού πολέμου.
«Βλέπουμε τι μπορεί να είναι η αρχή μιας αλλαγής στην ισορροπία των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών από τις πλούσιες δυτικές χώρες στις αναδυόμενες περιοχές, καθώς οι πολιτικές λιτότητας και η απόσυρση από το Αφγανιστάν μειώνουν τις δαπάνες στη δύση, ενώ η οικονομική ανάπτυξη χρηματοδοτεί συνεχείς αυξήσεις αλλού», δήλωσε ο Dr. Sam Perlo-Freeman, Διευθυντής του Προγράμματος Στρατιωτικών Δαπανών και Παραγωγής Εξοπλισμών του SIPRI. «Ωστόσο, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους εξακολουθούν να είναι υπεύθυνοι για τη μεγάλη πλειοψηφία των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών. Τα μέλη του ΝΑΤΟ συνολικά ξόδεψαν ένα τρισεκατομμύριο δολάρια».
Η συνολική ετήσια ενημέρωση της Βάσης Δεδομένων του SIPRI για τις Στρατιωτικές Δαπάνες είναι προσβάσιμη από σήμερα στο www.sipri.org/databases/milex. Όλες οι ποσοστιαίες αυξήσεις και μειώσεις εκφράζονται σε πραγματικούς αριθμούς (σταθερές τιμές του 2011).
Στην Ελλάδα της κρίσης
Στην Ελλάδα της κρίσης, η εκτίμηση του SIPRI είναι ότι το 2012 οι στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν, και ανήλθαν στα 5,087 δισεκατομμύρια ευρώ, από 4,824 δισεκατομμύρια ευρώ που ήταν το 2011. Αντίστοιχα, ως ποσοστό επί του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), η εκτίμηση του SIPRI για τις στρατιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα είναι ότι αυξήθηκαν στο 2,5% για το 2012, από 2,2% που ήταν το 2011.
ΗΠΑ: τελειώνουν οι πόλεμοι, περικόπτονται οι δαπάνες
Το 2012 το μερίδιο των ΗΠΑ στις παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες έπεσε κάτω από το 40% για πρώτη φορά μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Η πτωτική τάση που ξεκίνησε το 2011, επιταχύνθηκε το 2012, με μια πτώση των στρατιωτικών δαπανών των ΗΠΑ της τάξης του 6% σε πραγματικούς αριθμούς στα 682 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η μείωση είναι κυρίως αποτέλεσμα των μειωμένων δαπανών για τον πόλεμο, οι οποίες μειώθηκαν από 159 δισεκατομμύρια δολάρια το 2011, σε 115 δισεκατομμύρια δολάρια το 2012, και αναμένεται να συνεχίσουν την πτωτική τους πορεία, με μόνο 87 δισεκατομμύρια δολάρια ζήτηση για το 2013.
Οι στρατιωτικές δαπάνες των ΗΠΑ το 2012 επίσης προβλέφθηκαν να είναι 15 δισεκατομμύρια δολάρια χαμηλότερες από τις προϋπολογιζόμενες, ως αποτέλεσμα των περικοπών στο Υπουργείο Άμυνας που συνδέονται με την Πράξη Ελέγχου του Προϋπολογισμού του 2011. Το μεγαλύτερο μέρος των περικοπών στο πλαίσιο αυτής της νομοθεσίας θα ξεκινήσει το 2013.
Μια ευρύτερη επιβράδυνση
Οι πολιτικές λιτότητας επίσης προκάλεσαν μειώσεις στις στρατιωτικές δαπάνες στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης το 2012. Από την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008, 18 από τις 31 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού ΝΑΤΟ έχουν μειώσει τις στρατιωτικές δαπάνες κατά περισσότερο από 10% σε πραγματικούς αριθμούς.
Ακόμη και σε εκείνα τα μέρη του κόσμου όπου οι δαπάνες αυξήθηκαν, οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης μπορούν ακόμα να φανούν: η επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης στις αναδυόμενες περιοχές έχει οδηγήσει σε βραδύτερους ρυθμούς ανάπτυξης των στρατιωτικών δαπανών. Μόνο η Μέση Ανατολή και η Βόρεια Αφρική αύξησαν τον ρυθμό των στρατιωτικών δαπανών μεταξύ των ετών 2003-2009 και 2009-2012.
Ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης των στρατιωτικών δαπανών στην Ασία, για παράδειγμα, έχει μειωθεί κατά το ήμισυ, από 7,0% ετησίως την περίοδο 2003-2009, σε 3,4% ετησίως την περίοδο 2009-2012. Η επιβράδυνση ήταν μεγαλύτερη στην Κεντρική και Νότια Ασία, όπου οι στρατιωτικές δαπάνες αυξάνονταν κατά μέσο όρο κατά 8% ετησίως την περίοδο 2003-2009, αλλά μόνο κατά 0,7% ετησίως από το 2009, και στην πραγματικότητα μειώθηκαν το 2012, κατά 1,6%.
«Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες είναι πιθανό να συνεχίσουν να μειώνονται για τα επόμενα δύο έως τρία χρόνια – τουλάχιστον μέχρι να ολοκληρώσει το ΝΑΤΟ την απόσυρσή του από το Αφγανιστάν στα τέλη του 2014», δήλωσε ο Dr Perlo-Freeman, «Ωστόσο, οι δαπάνες στις αναδυόμενες περιοχές πιθανότατα θα συνεχίσoυν να αυξάνονται, οπότε το σύνολο παγκοσμίως πιθανώς θα πιάσει πάτο μετά από αυτό».
Αξιοσημείωτες περιφερειακές εξελίξεις
• Οι στρατιωτικές δαπάνες στην Ασία και την Ωκεανία αυξήθηκαν κατά 3,3% το 2012. Μεγάλες αυξήσεις παρατηρήθηκαν στο Βιετνάμ, όπου οι εντάσεις με την Κίνα ωθούν μεγάλες ναυτικές αγορές, καθώς και στην Ινδονησία. Οι δαπάνες στην Ινδία μειώθηκαν κατά 2,8%.
• Οι στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν απότομα σε όλη τη Βόρεια Αφρική, κατά 7,8% σε πραγματικούς αριθμούς, ως αποτέλεσμα του συνεχιζόμενου στρατιωτικού εκσυγχρονισμού και της ανησυχίας για τις τρομοκρατικές ομάδες στο Sahel. Οι στρατιωτικές δαπάνες στην υποσαχάρια Αφρική μειώθηκαν κατά 3,2%.
• Οι στρατιωτικές δαπάνες στη Μέση Ανατολή αυξήθηκαν κατά 8,4% το 2012. Η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σε παγκόσμιο επίπεδο το 2012 σημειώθηκε στο Ομάν (51% αύξηση). Η Σαουδική Αραβία αύξησε επίσης τις δαπάνες κατά 12%. Οι δαπάνες σε Ιράν, Κατάρ, Συρία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι άγνωστες.
• Στη Λατινική Αμερική οι στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 4,2% το 2012. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις παρατηρήθηκαν στην Παραγουάη (43%) και τη Βενεζουέλα (42%). Ο αυξανόμενος ρόλος του στρατού στην καταπολέμηση των καρτέλ ναρκωτικών αύξησε τις δαπάνες του Μεξικού κατά 9,7%.
• Οι στρατιωτικές δαπάνες στην Ανατολική Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 15,3% το 2012 – η μεγαλύτερη περιφερειακή αύξηση. Εκτός από τη Ρωσία, η Ουκρανία αύξησε επίσης σημαντικά τις δαπάνες της – κατά 24%.
Σημείωση
Η έρευνα του SIPRI για τις στρατιωτικές δαπάνες παρακολουθεί τις εξελίξεις στις στρατιωτικές δαπάνες παγκοσμίως και διατηρεί την πιο ολοκληρωμένη, συνεπή και εκτεταμένη βάση δεδομένων που υπάρχει σχετικά με τις στρατιωτικές δαπάνες. Οι στρατιωτικές δαπάνες αναφέρονται σε όλες τις κυβερνητικές δαπάνες για τις τρέχουσες στρατιωτικές δυνάμεις και τις δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των μισθών και των παροχών, των λειτουργικών εξόδων, των αγορών όπλων και εξοπλισμών, την στρατιωτική κατασκευή, την έρευνα και ανάπτυξη, την κεντρική διοίκηση και υποστήριξη.
